امروزه روش های سفالگری زیادی برای ساخت محصول سفالی وجود دارد.. این روش های سفالگری بر اساس نوع محصول و یا منطقه ای که سفال در آن تولید میشود متفاوت است. در این مقاله قصد داریم درباره روش های سفالگری با شما صحبت کنیم.

روش های سفالگری با استفاده از چرخ

در این روش به وسیله چرخ های دستی و الکترونیکی، گل رس دائما می چرخد. در این حالت، استاد سفالگری آن را به دلخواه شکل می دهد . مهمترین نکته در این روش تسلط سفالگر بر خاک رس است. در  واقع در این روش، خاک رس به راحتی  تحت اختیار سفالگر قرار میگیرد. سپس در پیچ و تاب دستان او به شکل مطلوب تبدیل می شود.

 روش  های  سفال گری با چرخ
سفال گری با چرخ

روش های سفالگری با دست

در این روش ابتدا گل رس را ورز می دهیم. سپس آن را فیتیله می کنیم. ز این طریق به اصطلاح گل عمل می آید. سپس بعد با ابزار های حکاکی به شکل دلخواه تبدیل میشود. افرادی که سفالگری با دست انجام میدهند، باید مهارت دو چندانی در این زمینه داشته  و سالها تجربه کسب کنند چرا که این روش یکی ازسخت ترین روش های سفالگری محسوب میشود. شهر گیلان یکی از مکان های است که در آن به وفور میتوان سفالگری با دست را مشاهده کرد

دال سازی

مهمترین ویژگی این روش یکنواخت کردن سطح سفال به ابزار دال است. در این روش ابتدا تکه ای از خاک را به شکل مربع در می اورند.آنگاه گل را به جای انگشتان، با کف دست صاف می کنند. حالا الگوی مورد نظر روی گل صاف شده قرار میگیرد. بعد از یکنواخت شدن، آن را بر روی یک پایه قرار می دهند تا خشک شود. در نهایت سطح سفال لعاب دار کرده و درون کوره قرار میدهند تا با حرارت دیدن مستحکم تر شود.

کلاف سازی

در این روش،ابتدا تکه گل گرد شده درست میکنند. سپس آن را با شکل سیگار کف دست خود قرار داده و می پیچانند. سپس  روی سطح آن را رول میکنند و با پلاستیک می پوشانند. به همین روش چندین کلاف را تولید میکنند. بعد از این کار کلاف ها رو روی هم قرار میدهند تا ارتفاع مورد نظر خود را بدست بیاورد. حالا  دیواره را روی پایه قرار میدهند و برش می دهند. . در نهایت،  پس از سفت شدن  محصول بدست آمده را با رنگ و مواد تزیینی صنایع دستی اذین می بخشند.

طراحی روی سفال

امروزه با پیشرفت هنر سفال گری ، سفال ها را تنها با رنگ اصلی گل رس نمی بینید روش های زیادی وجود دارد که به وسیله آن می توانید سفال ها را با رنگ ها و طرح های مختلف مشاهده کنید. یکی از مهمترین این روش ها لعاب کاری روی سفال است.

لعاب کاری روی سفال
لعاب کاری روی سفال

روش های لعابکاری سفال

 لعابکاری سفال، یکی از پرطرفدارترین روش های تزئین سفال است. این روش، راحت ترین راه یکنواخت ساختن سطح سفال باشد. با این وجود، امروزه اکثر محصولات بدست آمده از سفال را با تکنیک های مختلف لعاب کاری کرده و علاوه بر زیبایی بدان استحکام می بخشند. لعاب کاری بر روی سفال با روش های مختلف انجام می شود که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:

غوطه وری:

در این روش تمام سطح سفال را در  ظرف حاوی دوغاب لعاب را با سرعت غوطه ور و بعد خارج میکنند. پس از مدت کوتاهی لعاب خشک و گچی میشود.

ریختن:

در این روش، لعاب مورد نظر را روی سطح سفال می ریزند. البته اگر لعاب سطح داخلی با خارجی متفاوت باشد، ابتدا با ظرفی لعاب داخل سفال را ریخته و سپس لعاب بیرونی را می ریزند. در نهایت به وسیله چاقو لعاب اضافه لبه سفال را برمیدارند.

پاشیدن:

در این روش، به وسیله دستگاه خاص افشانه، لعاب را به سطح سفال می پاشند،(اما برای لعاب کاری داخل سفال از روش ریختن استفاده می کنند).

از ویژگی های این روش، رنگ سایه روشنی است که به وسیله پاشیده شدن رنگ اسپری رنگ به سطح محصول ایجاد میشود.

روش قلمو:

این روش از سخت ترین روش های لعاب کاری است و تنها در زمانی مناسب است که بخواهیم طرح خاصی به وسیله قلمو بر روی سطح سفال بکشیم.

آنگوب‌ها:

انگوب ها، دوغاب های گلی رنگ هستند که برای تزئین سفال هستند. از انگوب وقتی استفاده میکنند که سفال همچنان مرطوب بوده  یا چرمینگی دارد. مواد تشکیل دهنده انگوب به گونه ایست که درجه حرارت یکسانی به بدنه گل وارد میکند. بر همین اساس بدون هیچ ترکی بر روی بدنه قرار میگیرد.

یکی دیگر از روش ها، راکو است. این روش در میان سفالگران، یکی از خاص ترین تکنیک ها محسوب می شود. در این روش ابتدا سفال ها را در دمای  بالای 1000 درجه فارنهایت می پزند. این ظرف ها بعد از آنکه پخته شد، دوباره با لعاب راکو پوشیده می شود. پس از آنکه ظرف ها در لعاب قرار گرفت، بلافاصله از کوره خارج شده و بر روی سطح خاک اره خنک می شود. سرد شدن ناگهانی محصول باعث میشود که سطح آن ترک بردارد که این ترک ها بخشی از سبک راکو در سفال است. راکوی تخت، مس مات، راکوی لاستر و موی اسب از تکنیک های معروف این سبک از  لعاب کاری سفال می باشد.

روش نقاشی زیر لعاب

یکی از روش های تزئین سفال نقاشی زیر لعابی است. در این روش با استفاده از رنگ و لعاب بر روی سطح سفال طرح ها و نقوش زیبایی رسم میشود که علاوه بر زیبایی دوام بالایی نیز دارد.  تکنیک زیر لعابی از قرن دوازدهم میلادی تا به امروز استفاده می شود. این سبک از طراحی روی سفال،  با روش مستقیم یا از روش های دیگر سطح سفال را زینت می بخشد. در نهایت با یک لعاب شفاف روی محصول پوشیده می شود. از این طریق محصول براق تر خواهد شد.

نقاشی زیرلعابی روی سفال
نقاشی زیر لعابی روی سفال

لاستر طلا

از دیگر تکنیک ها بر روی سفال میتوان به لاستر طلا اشاره کرد. در این روش با مهارت، لاستریحاوی درصدی طلا را به سطح سفال می چسبانند. به وسیله آن سفال طلای رنگ می شود.از لاستر های طلا در وسایل دیگر مانند سرامیک و مس استفاده میکنند.

اسگرافیتو

اسگرافیتو، واژه ای ایتالیایی که به معنای خراشیدن و قلم زدن است. در این تکنیک ابتدا نقش مورد نظر خود را روی سفال حکاکی می کنند. سپس هنرمند بر اساس ذوق و سلیقه خود طرح های حکاکی شده بر روی سفال را لعابکاری میکند.