گمج

گمج ظرفی سفالی است که از دو قسمت تشکیل شده خود ظرف و درپوش آن که به نوخون معروف است.

گمج ها را از نظر نوع فروش می‌توان به دو صورت خام و لعابدار تقسیم نمود همچنین از نظر سایز می‌توان به ۳سایز یک مرغی کوچک ،دو مرغی متوسط و سه مرغی بزرگ بخش بندی نمود.

همانگونه که گفته شد گمج ها از نظر نحوه فروش به دو صورت تقسیم می شوند خام و لعابدار دار اما سوال پیش می آید که کدام را خریداری کنیم؟؟

اگر هدفتان از خرید گمج جنبه زینتی و تزئینی است می توانید هم نوع خام و هم نوع لعابدار این محصول را تهیه کنید اما اگر هدفتان پخت و پز است حتما باید از گمج لعابدار استفاده کنید زیرا گمج لعابدار را میتوان شستشو داد اما گمج خام قابلیت شستشو را ندارد.

یکی از فواید پخت و پز درون گمج ها این است که گمج ها زمان طبخ مواد غذایی را بالا می‌برند یا به عبارت دیگر باعث جا افتادن بهتر انواع غذا ها و خورش ها می شود.

سایز گمج ها

مراحل ساخت گمج

ابتدا تکه ای از گل را به صورت دایره ای بزرگ برش می‌دهند و سپس با ایجاد فشار در مرکز آن باعث ایجاد یک حفره بزرگ درون آن می شوند سپس با استفاده از چرخ سفالگری و انگشتان دست به ایجاد نقش و نگار روی آن می پردازند.

بعد از آن نوبت به مرحله خشک شدن می رسد به طوری که گمج ها را در معرض نور مستقیم خورشید قرار می دهند تا عملیات سفت شدن روی آن شکل گیرد.این فرآیند بین ۱۴ تا ۱۵ روز طول میکشد.

بعد از آن گمج ها را در کوره هایی با درجه حرارتی در حدود ۱۰۰۰درجه سانتی گراد نگه داری میکنند.

بعد از آنکه گمج ها را از کوره ها خارج کردند ابتدا کمی صبر میکنند تا دمای گمج ها پایین بیاد و پس از آن نوبت به مرحله لعاب زنی میرسد.

پس از انجام فرآیند لعاب زنی مجدد گمج لعاب خورده را در کوره پخت لعاب قرار میدهند و در نهایت نتیجه این همه تلاش یک گمج لعاب دار زیبا می شود.

حتماً برایتان سوال پیش می آید که منظور از لعاب چیست؟؟منظور از رنگ و لعاب در حقیقت پوشش روشن و براق موجود روی سفال است که سبب زیبایی و استحکام سفال میگردد.

لعاب هارا می توان در انواع مات، براق ،کدر و یا بافت دار تقسیم نمود. همچنین به فرایند قراردادن لعاب بر روی سفال لعاب کاری و یا لعاب زنی می گویند.

یک نکته مهم در رابطه با استفاده از گمج لعابدار این است که قبل از اولین پخت و پز درون آن حتما مقداری روغن به انتهای آن بزنید و درون آن کمی شیر بریزید تا بجوشد.

این کار باعث افزایش استحکام گمج در برابر حرارت می شود.

مراحل ساخت سفال

مناطقی در ایران که ساخت گمج در آنجا انجام می شود

به طور کلی هر جای ایران که آب و هوا و خاک حاصلخیز تری داشته باشد سفالگری بهتری دارد.

از جمله مناطقی معروفی از ایران که به ساخت گمج مشغول هستند می توان به کرکان بندر انزلی ،لالجین همدان ،کلپورگان ،سیاهکل و جیرده گیلان اشاره کرد.

گمج کباب

در آخر می خواهم به معرفی یکی از معروف ترین غذاهای گیلانی بپردازم.

غذاهای شمالی به واسطه داشتن طعمی خوش و لذیذ معروف هستند و امکان ندارد که کسی به شمال کشور برود و از طعم غذاهای شمالی نچشد.

گمج کباب از غذاهای اصیل استان گیلان است مواد اولیه کباب عبارت است از رب انار ،فیله گوساله ،گردو ،سبزی ،آب انار ،پیاز و ادویه جات.

تقریبا مواد اولیه گمج‌کباب شباهتی با کباب ترش که خود یکی دیگر از غذاهای معروف گیلان است دارد با این تفاوت که گمج کباب از طریق پخته شدن در گمج حاصل می‌شود و طعمی بسیار لذیذ و خوشمزه دارد.

گمج کباب
غذای لذیذ در گمج